De functie en criteria van het intergenerationeel versterferfrecht

Wanneer er bij een overlijden geen (geldig) testament is, rijst de vraag aan wie de nalatenschap toekomt. Het versterferfrecht duidt dan de erfgerechtigden aan: afgezien van de langstlevende partner, zijn dit in de eerste plaats de kinderen bij gelijke erfdelen. Het enige criterium voor gelijke intergenerationele versterferfaanspraken is juridisch ouderschap. Kinderen en ouders die niet juridisch van mekaar afstammen, kunnen niet van mekaar erven. Dit doet, gelet op onder meer het verruimd maatschappelijk begrip van wat een familie is, de druk op de maatschappelijke solidariteit en gelet op het discriminatieverbod vele vragen rijzen: 

• Wat met stiefkinderen of kinderen waarvoor de overledene lange tijd heeft gezorgd?  

• Wat met kinderen met een louter biologische afstammingsband?  

• Wat met een behoeftig kind, bv. een kind met een fysieke of mentale beperking?  

• Wat met de situatie waarin een nabestaande de erflater heeft verzorgd of heeft meegewerkt in zijn bedrijf? 

Om deze vragen te beantwoorden, brengt dit onderzoek met als leidraad de discriminatietoets in kaart welke functies intergenerationele versterferfaanspraken zouden moeten hebben in de hedendaagse maatschappij, en welke criteria bijgevolg intergenerationele versterferfaanspraken zouden moeten impliceren. Het onderzoek reikt een kader aan voor een update van het intergenerationeel versterferfrecht, dat steunt op drie pijlers: een continuïteitsfunctie, onderhouds- en compensatiefunctie.  

Thematisch komen aan bod:

• Intergenerationele versterferfaanspraken in België, Nederland, Frankrijk, Engeland, Oostenrijk, Duitsland, Nieuw-Zeeland en de Verenigde Staten,  

• Intergenerationele onderhoudsaanspraken tegen de nalatenschap,  

• Het uitgesteld loon in land- en tuinbouw, 

• De definities voor de tarieven in rechte lijn in de erfbelasting in het Vlaamse, Waalse en Brusselse Hoofdstedelijke Gewest.