Weg is weg? Fiscale aandachtspunten bij emigratie
De mobiliteit van belastingplichtigen en vermogens is de afgelopen jaren sterker toegenomen dan ooit. Ook de logistieke mogelijkheden daartoe blijven toenemen. Zo verdubbelde op twintig jaar tijd het aantal beschikbare vliegroutes binnen de EU en werden de prijzen voor vervoer significant verlaagd in vergelijking met de begindagen van de Europese eenheidsmarkt in 1992.
Hoewel de huidige corona-crisis ongetwijfeld een impact zal hebben op onze mobiliteit, zal dit ons wellicht niet beletten om die ene professionele opportuniteit in het buitenland te blijven najagen of om naar dat ene land te verhuizen waar we altijd al wilden wonen.
Elke emigratie, of ze nu om klimatologische, familiale of professionele redenen is, heeft per definitie fiscale gevolgen die de nodige aandacht verdienen. Maar ook louter fiscale redenen kunnen aan de basis liggen van emigratie. Daarbij moet meteen worden opgemerkt dat een louter fiscaal geïnspireerde verhuis, zonder de reële wens zich werkelijk elders te vestigen, in realiteit zelden succesvol zal zijn.
“Een louter fiscaal geïnspireerde verhuis zal in realiteit zelden succesvol zijn.”
Exit uit België: wat is inwonerschap?
Om te beginnen is een emigratie, los van alle persoonlijke en materiële aspecten, op fiscaal vlak pas geslaagd als men niet alleen administratief, maar ook daadwerkelijk niet langer als inwoner van België wordt beschouwd. De Belgische wetgever legt de lat hoog. Waar andere landen het simpel houden en aanknopen bij het aantal dagen die men in dat land doorbrengt om te bepalen of iemand fiscaal inwoner is (met name op jaarbasis meer of minder dan 183 dagen), beschouwt België inwonerschap als een feitenkwestie. Wat telt, is de locatie van iemands persoonlijke en economische belangen.
Dat dit aanleiding geeft tot heel wat discussies en schemerzones, hoeft dan ook niet te verwonderen. De wetgever heeft de fiscus daarbij wat extra tools gegeven door twee vermoedens in de wet in te schrijven. Zo zal iemand die in het Belgisch bevolkingsregister is ingeschreven, geacht worden inwoner te zijn van België, tot bewijs van het tegendeel. Verder zal een echtgenoot of een wettelijk samenwonende partner die zijn gezin in België achterlaat, toch nog beschouwd worden als fiscaal resident van België. Enkel wanneer men kan aantonen dat het gezin maar tijdelijk achterblijft (bijvoorbeeld om medische of scolaire redenen) of in geval van feitelijke scheiding, kan men dit vermoeden van zich afschudden. In de interpretatie van de fiscus veronderstelt dit laatste een ‘duurzame breuk in het huwelijksleven’. Een daadwerkelijk en langdurig verblijf van de partner in het buitenland lijkt in de praktijk op zich geen voldoende onderbouwing te vormen voor de fiscus om niet langer als fiscaal resident van België beschouwd te worden. In die situaties kan een dubbelbelastingverdrag soelaas bieden, daar de finale doorslag op verdragsniveau wordt gegeven door na te gaan in welk land men gewoonlijk verblijft. Dit laatste wordt dan bepaald door het aantal dagen te tellen.
Dubbelbelastingverdrag met België
Dat het land waarnaar men verhuist een dubbelbelastingverdrag heeft met België, is dus een absoluut pluspunt. Niet alleen wanneer men een discussie heeft met de Belgische fiscus over vermeend Belgisch fiscaal inwonerschap. Maar ook wanneer men na emigratie nog inkomen uit België blijft krijgen. Want dan kan een verdrag ervoor zorgen dat men niet dubbel wordt belast of dat men in België een belastingvermindering kan bekomen op die broninkomsten. Het is precies om die redenen dat we in ‘Emigratie en fiscus’ landen met een dubbelbelastingverdrag met België bespreken als mogelijke emigratiebestemming (waarbij Monaco als uitzondering geldt).
“Een dubbelbelastingverdrag is een absoluut pluspunt om discussies met de Belgische fiscus te vermijden.”
Emigreren naar Dubai?
Ook de Verenigde Arabische Emiraten, waartoe Dubai behoort, hebben een verdrag met België. Echter, om de toepassing van een belastingverdrag te kunnen inroepen, moet men inwoner zijn in de zin van dat verdrag. Concreet betekent dit dat men in het land waar men woont, aan inkomstenbelasting moet zijn onderworpen. Ook het verdrag tussen België en de VAE schrijft dit voor. Daar de VAE geen inkomstenbelastingen opleggen aan hun inwoners, blijft het verdrag voor Belgen die in Dubai gaan wonen, ten aanzien van de Belgische fiscus dus dode letter. Een verhuis naar dat land zal dus bijzondere aandacht behoeven. Langs de andere kant legt Dubai de lat voor nieuwkomers om fiscaal inwoner te worden, bijzonder laag. In se kan men immers op drie manieren een verblijfsvergunning verkrijgen, met name via loondienst, de aankoop van een onroerend goed of via de opstart van een business. Als je weet dat er voor het overige geen vermogensbelasting, erf- of schenkbelasting bestaat, is het niet vreemd dat Dubai de laatste jaren voor veel Belgen een topbestemming is geworden. De huidige economische crisis in de VAE zal dit, zeker op de langere termijn, wellicht niet veranderen.
Over de auteurs
Erik Sansen
Na een jarenlange carrière in (internationale) advocatenkantoren startte Erik Sansen anno 2014 het kantoor Sansen International Tax Lawyers. Hij heeft sedert het prille begin een bijzondere affiniteit met de fiscaliteit van de Nederbelgen, maar ook de fiscaliteit van de grensarbeiders in Luxemburg of Frankrijk, het fiscaal begeleiden van emigrerende of immigrerende belastingplichtigen/vennootschappen en het fiscaal adviseren van investeerders of ondernemers voor de wereldwijde realisatie van hun plannen, passen perfect binnen zijn competenties.
Gertjan Verachtert
Gertjan Verachtert is advocaat-vennoot bij Sansen International Tax Lawyers. Hij focust op internationale fiscaliteit, estate planning en procedure. Doorheen de jaren bouwde hij bijzondere ervaring op in de adviesverlening over vermogensstructuren (kaaimantaks, gegevensuitwisseling), migratie en emigratie van belastingplichtigen, grensoverschrijdende investeringen en bijstand aan artiesten en sporters.
Daan Van Nieuwenhove
Daan Van Nieuwenhove is advocaat bij Sansen International Tax Lawyers. Hij begon zijn carrière in een Kortrijks advocatenkantoor gespecialiseerd in fiscaal en ondernemingsrecht. Daarna maakte hij de overstap naar Sansen International Tax Lawyers, waar hij Erik Sansen en Gertjan Verachtert ondersteunt bij de afhandeling van internationale fiscale dossiers.
