Van een foto tot een machine of softwarecode: iedereen die iets creëert, ziet zijn of haar werk graag beschermd tegen namaak. Maar voor vele ondernemers lijkt de stap naar de bescherming van hun intellectuele eigendom of IP (‘intellectual property’) groot. Met de Praktische gids bescherming van intellectuele eigendom in de onderneming bieden Sander Vanderheyde en Timothy Van de Gehuchte ondernemers een handige leidraad. De auteurs, beiden advocaat aan de balie van Gent en partner bij Portelio Advocaten, stonden ons te woord.
Vanwaar het idee van deze praktische gids?
Timothy Van de Gehuchte: We zijn beiden al vele jaren actief in het adviseren en bijstaan van innovatieve bedrijven binnen erg diverse sectoren. We merken dat intellectuele rechten nog al te vaak onvoldoende gekend zijn en dat veel ondernemers koudwatervrees hebben. Zij denken soms dat “IP” enkel iets is voor multinationals, vinden de bestaande informatie te complex of denken dat het verwerven van bescherming altijd erg duur is. Met deze gids willen we hen tegemoetkomen. We houden ervan om onze cliënten zo bevattelijk en concreet als mogelijk te informeren. De praktische gids is op dezelfde leest geschoeid.
“Intellectuele rechten zijn nog al te vaak onvoldoende gekend en veel ondernemers hebben koudwatervrees.”
Bevat de gids een overzicht van wetgeving, rechtspraak en rechtsleer over deze materie?
Sander Vanderheyde: Neen. Het is veeleer een praktisch naslagwerk waarin we meer academische uiteenzettingen proberen te vermijden. Onze bedoeling was om een “behapbare” praktische gids te schrijven die de ondernemer wegwijs maakt vanuit onze ervaring en aan de hand van concrete voorbeelden uit de praktijk. Het kan evenwel ook een nuttig instrument zijn voor de rechtspracticus die minder ingewijd is in intellectuele rechten.
Wat zijn intellectuele rechten dan juist?
Timothy Van de Gehuchte: Het zijn rechten die menselijke creaties of prestaties beschermen. Het zijn beperkingen op het principe van de vrije concurrentie: er bestaat geen exclusiviteit op een bepaald creatie of voorwerp, tenzij er een intellectueel eigendomsrecht op van toepassing is. Intellectuele rechten zijn exclusieve rechten. De houder ervan heeft gedurende een bepaalde periode als enige het recht om de creatie of prestatie te exploiteren. De houder kan derden verbieden om handelingen te stellen die inbreuk maken op deze rechten.
Sander Vanderheyde: Er zijn verschillende soorten intellectuele rechten: auteursrechten, merken, tekeningen en modellen, octrooien, handelsnamen, softwarerechten, databankrechten. Bepaalde rechten ontstaan automatisch, zoals auteursrechten. Voor andere rechten zijn formaliteiten vereist, zoals de registratie van merken en octrooien. Elk intellectueel recht heeft een eigen wettelijk beschermingsregime dat per tak aan bod komt in de praktische gids.
Wat kan een onderneming doen bij een inbreuk op intellectuele rechten door bijvoorbeeld een concurrent?
Timothy Van de Gehuchte: Er zijn verschillende maatregelen en procedures voorhanden om uw intellectuele rechten af te dwingen. Het Belgische recht kent procedures die toelaten om op vrij korte termijn een einde te stellen aan inbreuken. Onder een apart hoofdstuk 2 van het boek geven we een overzicht van de gerechtelijke stappen die gezet kunnen worden, alsook van de kosten die daaraan verbonden zijn. De hoofdbetrachting moet uiteraard zijn om namakers eerst en vooral af te schrikken.
Wat kunnen ondernemingen nog doen om hun intellectuele eigendom te beschermen?
Sander Vanderheyde: We proberen in het boek vooral te schetsen wat het belang en de waarde van intellectuele rechten zijn voor een onderneming. Daarom wijden we ook enkele korte hoofdstukken aan bijvoorbeeld IP-asset-management, het uitvoeren van IP-audits en fiscaliteit. De focus ligt dus veeleer op het proactief beschermen van intellectuele eigendom en het nemen van de passende maatregelen, juist om dure procedures te kunnen vermijden.
“In het boek willen we schetsen wat het belang en de waarde van intellectuele rechten zijn voor een onderneming. De focus ligt op proactief beschermen. We geven ook enkele praktische en goedkope tips om conflicten te vermijden.”
Timothy Van de Gehuchte: We sluiten het werk bovendien af met enkele praktische en goedkope tips om conflicten in de toekomst te vermijden, zoals het documenteren of dateren van creatieve processen en goede contractuele afspraken. Hier en daar zijn ook enkele modelclausules opgenomen, bijvoorbeeld voor een overdracht van intellectuele rechten in het kader van een arbeidsrelatie.
Timothy Van de Gehuchte en Sander Vanderheyde
Sander Vanderheyde en Timothy Van de Gehuchte zijn advocaat aan de balie van Gent bij Portelio Advocaten. Beiden zijn gespecialiseerd in intellectuele rechten en ondersteunen ondernemingen bij het uitbouwen van een IP-beleid, het registreren van intellectuele rechten, het onderhandelen van contracten en het optreden tegen inbreuken.
Portelio Advocaten is een advocatenkantoor voor ondernemingen met kantoren in Gent en Antwerpen.
Dit boek is een praktische leidraad voor ondernemingen die een efficiënt IP-beleid nastreven.
De auteurs bespreken verschillende intellectuele rechten vanuit hun praktijkervaring. Met concrete vragen uit de praktijk en illustraties aan de hand van praktijkvoorbeelden.
