Gedaan met de opkomstplicht bij gemeente- en provincieraadsverkiezingen
Maar welke andere nieuwigheden brengt het Belgisch administratief recht?
Net voor de auteurs van Overzicht van het Belgisch Administratief Recht hun manuscript afsloten, was het decreet van 16 juli 2021 klaar om goedgekeurd te worden. Met dit decreet streeft de wetgever naar een sterkere en moderne lokale democratie. Er zijn wijzigingen die meteen gevolgen zullen hebben, terwijl andere pas vanaf 2024 in werking zullen treden.
De nieuwste editie van dit standaardwerk over het administratief recht houdt dus ook al rekening met de bepalingen die meteen van toepassing zijn. De auteurs overlopen voor ons enkele belangrijke implicaties ervan en bespreken wat de lezer verder mag verwachten van de 22e, volledig bijgewerkte editie van deze publicatie.
Wat is de relevantie en het belang van dit onderwerp voor de praktijk?
In de eerste plaats wordt de kieswetgeving gewijzigd. Zo is onder andere de opkomstplicht voor gemeenteraads- en provincieraadsverkiezingen afgeschaft, zijn er maatregelen ingevoerd tegen het ronselen van stemvolmachten en is de invloed van de lijststem op het aanwijzen van gemeenteraadszetels afgeschaft. Deze wijzigingen treden in werking voor de verkiezingen in 2024.
Om de werking van de lokale besturen te optimaliseren en nog dichter bij de burger te brengen, wordt erin voorzien dat de verkozene voor de gemeenteraad met de meeste stemmen van de grootste fractie van de coalitie de burgemeester wordt, dat na de verkiezingen de installatie van de gemeenteraad gebeurt op één van de eerste vijf werkdagen van december, dat een tijdelijk exclusief initiatiefrecht wordt ingevoerd om een meerderheidscoalitie te vormen en dat een aantal onverenigbaarheden van mandaten wordt aangepast.
Ook hier zijn de meeste wijzigingen van toepassing voor de verkiezingen in 2024.
Hét standaardwerk over het Belgisch administratief recht. Deze 22e, geheel bijgewerkte editie bevat een diepgaande bespreking van alle belangrijke bestuursrechtelijke leerstukken, zoals onder meer die betreffende de beginselen van behoorlijk bestuur en de werking van de openbare dienst.
"Het decreet van 16 juli 2021 versterkt en moderniseert de lokale democratie."
Daarnaast zijn enkele belangrijke nieuwigheden onmiddellijk van toepassing. Kunt u daarvan een aantal voorbeelden geven?
Er zijn inderdaad belangrijke nieuwigheden die al van toepassing werden 10 dagen na de bekendmaking in het BS van 14 augustus 2021. Dit is het geval voor de mogelijkheid om digitaal en hybride te vergaderen, de regeling van het presentiegeld in de samenwerkingsverbanden van lokale besturen en de aanpassing van de wetgeving inzake de samenwerkingsverbanden aan het Wetboek van vennootschappen en verenigingen, alsmede de aanmoediging voor de fusies van gemeenten.
Maar de meest in het oog springende nieuwigheid die onmiddellijk in werking treedt, is de vervanging van de regeling van structurele onbestuurbaarheid door de mogelijkheid voor de gemeenteraad om een constructieve motie van wantrouwen aan te nemen. Daardoor zegt hij zijn steun in het zittende college op door middel van een collectieve motie. De gemeenteraad kan ook zijn steun aan een of meer schepenen opzeggen door middel van een individuele motie van wantrouwen en tegelijk zijn steun aan de opvolger(s) geven.
Tot welke lezers richten jullie zich en welke informatie vinden zij in de publicatie?
We richten ons tot zowel onderzoekers als rechtspractici, zoals advocaten, notarissen, juristen, magistraten en ambtenaren. In het boek vinden ze een diepgaande bespreking van alle belangrijke bestuursrechtelijke leerstukken, zoals onder meer die over de beginselen van behoorlijk bestuur en de werking van de openbare dienst. Daarnaast biedt het boek een geactualiseerde en grondige bespreking van de grote onderwerpen uit het materieel administratief recht, zoals het openbaar ambt, het omgevingsrecht, de onteigeningen, de organisatie en de werking van de provincies en de lokale besturen, de verzelfstandigde bestuursvormen op Vlaams, provinciaal en lokaal vlak en de intergemeentelijke samenwerkingsvormen. Bijzondere aandacht gaat uit naar de rechtsbescherming van de burger tegenover het bestuur waarbij we niet enkel de diverse vormen van repressieve rechtsbescherming behandelen, maar ook uitgebreid stilstaan bij de preventieve rechtsbescherming en de almaar aan belang winnende alternatieve geschillenbeslechting.
Het geheel wordt onderbouwd met een massa verwijzingen naar de rechtsleer en de rechtspraak van zowel de justitiële rechter als de administratieve rechtscolleges.
“Overzicht van het Belgisch administratief recht vormt een vaste leidraad voor zowel de publiekrechtelijke wetenschapsbeoefenaar als voor de rechtspracticus die in het boek een schat aan actuele en praktijkgerichte informatie zal vinden.”
Het boek is een standaardwerk over het administratief recht in België. Wat maakt het net zo uniek?
We combineren een grondige studie van de basisprincipes van het Belgisch administratief recht met een gedetailleerde en geactualiseerde bespreking van de grote domeinen van het materieel administratief recht. Zo creëerden we een vaste leidraad voor zowel de publiekrechtelijke wetenschapsbeoefenaar als voor de rechtspracticus die in het boek een schat aan actuele en praktijkgerichte informatie zal vinden.
- Jean Dujardin is eredocent aan de Vrije Universiteit Brussel en eresecretaris van de stad Gent.
- Marnix van Damme is professor emeritus aan de Vrije Universiteit Brussel en Kamervoorzitter in de Raad van State.
- Johan Vande Lanotte is buitengewoon hoogleraar en Minister van Staat.
Hét standaardwerk over het Belgisch administratief recht. Deze 22e, geheel bijgewerkte editie bevat een diepgaande bespreking van alle belangrijke bestuursrechtelijke leerstukken, zoals onder meer die betreffende de beginselen van behoorlijk bestuur en de werking van de openbare dienst.