Sociaal recht toegankelijk gemaakt voor alle practici
“Een machine die er al maar ingewikkelder gaat uitzien”: het is een treffende beschrijving van de wetgeving rond arbeid en sociale zekerheid. Het sociaal recht is dan ook voortdurend in beweging, en practici moeten rekening houden met tal van bronnen. Met de sociale compendia Socialezekerheidsrecht en Arbeidsrecht biedt Willy van Eeckhoutte hen een compacte, maar volledige leidraad. Ook dit jaar kregen deze essentiële gidsen een update. De auteur overloopt met ons de belangrijkste troeven van en nieuwigheden in de sociale compendia.
Wat is het opzet van de sociale compendia?
Willy van Eeckhoutte: Het sociaal recht wordt gekenmerkt door een veelheid aan bronnen: wetgeving, interprofessionele cao’s, rechtspraak, doctrine en, vooral wat de sociale zekerheid betreft, administratieve commentaren. De compendia maken het omvangrijke arbeids- en socialezekerheidsrecht toegankelijk in een compact, maar volledig, overzichtelijk en wetenschappelijk onderbouwd geheel. De sociale compendia zijn in zekere zin een permanent bijgehouden geïntegreerd overzicht van wetgeving, rechtspraak en rechtsliteratuur. Dat de compendia zowel het arbeids- als het socialezekerheidsrecht bestrijken, maakt het mogelijk de verbindingen te leggen tussen beide, wat dan ook gebeurt met de talrijke kruisverwijzingen.
“De compendia maken het omvangrijke arbeids- en socialezekerheidsrecht toegankelijk in een compact, maar volledig, overzichtelijk en wetenschappelijk onderbouwd geheel.” – Willy van Eeckhoutte
Sociaal Compendium Arbeidsrecht
Het Belgisch arbeidsrecht vormt een kluwen van verdragen, wetgeving, cao’s, rechtspraak, doctrine en interpretaties. In het Sociaal Compendium Arbeidsrecht verwerkt Willy van Eeckhoutte deze rechtsbronnen tot een glashelder encyclopedisch naslagwerk.
Sociaal Compendium Socialezekerheidsrecht
Socialezekerheidsrecht is een omvangrijke rechtstak die bijna dagelijks onderhevig is aan veranderingen. In het Sociaal Compendium Socialezekerheidsrecht biedt Willy van Eeckhoutte een globaal en actueel overzicht, zowel praktisch als theoretisch.
Tot welke lezers richt u zich?
Willy van Eeckhoutte: De sociale compendia richten zich tot wie – met verwijzing naar de relevante bronnen – snel een antwoord wenst op allerhande vragen rond sociaal recht. Vragen als: Wat zeggen de wettelijke of cao-regels? Is er al rechtspraak of literatuur rond, en wat zegt die? Wat zijn de socialezekerheidsrechtelijke en fiscale implicaties van een arbeidsrechtelijke regel of maatregel? En waar vind ik de bevestiging van dat alles?
Advocaten, magistraten, bedrijfs- en overheidsjuristen vormen dan ook de belangrijkste doelgroep. Maar eigenlijk bieden de compendia aan iedereen die met precieze referenties onderbouwde informatie wil over de actuele stand van het sociaal recht, de zekerheid dat niets over het hoofd wordt gezien.
Wat zijn de belangrijkste nieuwigheden in het arbeids- en socialezekerheidsrecht en wat betekenen die voor practici?
Willy van Eeckhoutte: Het afgelopen jaar is heel veel wetgeving uitgevaardigd in het kader van de strijd tegen de coronacrisis. Naast die zogenaamde ‘coronawetgeving’ waren er evenwel ook vele kleine wetswijzigingen zonder verband met de noodsituatie.
Zo is er de invoering van drie tijdelijke crisismaatregelen voor werkgevers die erkend zijn als verkerend in economische moeilijkheden als gevolg van de Brexit (het gaat om een bijzondere vorm van economische werkloosheid, tijdskrediet en collectieve arbeidsduurvermindering met doelgroepvermindering). Ook nieuw zijn de regels rond de vaststelling van het toepasselijk socialezekerheidsrecht bij grensoverschrijdende arbeidssituaties waarbij één of meer EU-lidstaten en het Verenigd Koninkrijk betrokken zijn.
De fiscus, op zijn beurt, stelde nieuwe spelregels op over de vergoeding van kosten die thuiswerk met zich meebrengt, en de RSZ volgt die ook. Een nieuwe Wet Verenigingswerk vervangt de vernietigde Relancewet. Er volgde ook een nieuwe regeling van sociale voordelen voor artsen en bepaalde andere zorgverleners. En de herziene Europese Detacheringsrichtlijn werd omgezet.
Wat afwezigheid op het werk betreft, zien we dat bij er arbeidsongeschiktheid vroeger een minimumuitkering wordt toegekend. De lijst met afwezigheidsperiodes die gelijkgesteld kunnen worden met periodes van arbeid met het oog op de verlenging van de nabevallingsrust werd uitgebreid. Ook de duur van het geboorteverlof werd verlengd. En er is nu mogelijkheid effectief mantelzorgverlof op te nemen door het vaststellen van de erkenningsprocedure.
Deze opsomming toont aan dat het sociaal recht zeer frequent wijzigt en dat practici dus telkens moeten nagaan wat de actuele stand van de wetgeving is. Het compendium is daarbij een uitstekend hulpmiddel.
“Het sociaal recht wijzigt zeer frequent. Met het compendium gaan practici na wat de actuele stand van de wetgeving is.” – Willy van Eeckhoutte
Heeft de coronacrisis blijvende sporen nagelaten in het arbeids- en socialezekerheidsrecht?
Willy van Eeckhoutte: Het is merkwaardig te moeten vaststellen dat in een crisisperiode aandacht is blijven uitgaan naar een verbeterde afstemming van de arbeidsrelatie op de persoonlijke en de gezinssituatie van de werknemers. Een voorbeeld daarvan is de verlenging van het geboorteverlof en ook de uitbreiding van de gelijkgestelde perioden voor het verlengen van de nabevallingsrust.
Telethuiswerk zal ongetwijfeld ook na de coronacrisis een ruime toepassing blijven krijgen. De verduidelijking van de regeling van de vergoeding van de kosten van telethuiswerk door de fiscale administratie en de uitdrukkelijke aansluiting daarbij door de RSZ, is dus een goede zaak.
Nog een spoor van de coronacrisis is de verlenging van de regeling van de bijkomende vrijwillige overuren ingevoerd om tijdens de crisisperiode de essentiële sectoren te hulp te komen, in een regeling van bijkomende “relance-uren” voor alle sectoren.
Hoe heeft u, als redacteur van beide werken, de wetgeving inzake arbeids- en socialezekerheidsrecht in de loop der jaren zien veranderen?
Willy van Eeckhoutte: Zoals blijkt uit de toenemende omvang van de compendia, blijft de sociaalrechtelijke regelgeving almaar uitdijen.
In het arbeidsrecht is de complexiteit aanzienlijk vergroot door nieuwe regels van de Gemeenschappen en Gewesten, die soms federale wetgeving overlappen.
Wat het socialezekerheidsrecht betreft, valt het op dat men, op de gezinsbijslagregeling na, die in Vlaanderen het groeipakket werd, blijft voortbouwen op de basiswetgeving van de jaren zestig en zeventig (zelfs het Werkloosheidsbesluit van 1991 en de Ziekteverzekeringswet van 1994 waren coördinaties van teksten die dagtekenen van 1963). De wetgever en de overheid gaan er onverdroten mee door aan die gigantische machine te sleutelen, zodat die er al maar ingewikkelder gaat uitzien.
Willy van Eeckhoutte is advocaat bij het Hof van Cassatie en buitengewoon hoogleraar emeritus aan de Universiteit Gent, waar hij onder meer arbeids- en socialezekerheidsrecht doceerde. Hij is auteur van tal van artikelen en boeken over sociaal recht en publiceert regelmatig blogartikels over die materie op zijn blog WikiSoc en, samen met zijn medeauteurs en kantoorgenoten Ann Taghon en Ester Van Oostveldt, artikelen in het e-zine SoCompact.
Sociaal Compendium Arbeidsrecht
Het Belgisch arbeidsrecht vormt een kluwen van verdragen, wetgeving, cao’s, rechtspraak, doctrine en interpretaties. In het Sociaal Compendium Arbeidsrecht verwerkt Willy van Eeckhoutte deze rechtsbronnen tot een glashelder encyclopedisch naslagwerk.
Sociaal Compendium Socialezekerheidsrecht
Socialezekerheidsrecht is een omvangrijke rechtstak die bijna dagelijks onderhevig is aan veranderingen. In het Sociaal Compendium Socialezekerheidsrecht biedt Willy van Eeckhoutte een globaal en actueel overzicht, zowel praktisch als theoretisch.